آیه 73 سوره زمر

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- اصل لَا إِلَهَ إِلَّا اللهُ [مؤمنانی که به وحدانیّت خدا ایمان داشته و مرده‌اند] هیچ وحشتی در قبرهایشان ندارند، گویا آن‌ها را می‌بینم که سرهایشان را حرکت می‌دهند و می‌گویند: الحَمْدُ لِلهِ الَّذِی صَدَقَنا وَعْدَهُ.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- ابن‌عباس (گوید: رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمود: «من پیوسته در شبانه روز از عذاب الهی می‌ترسیدم تا اینکه جبرئیل سوره‌ی قُلْ هُوَ اللهُ أَحَدٌ را نزد من آورد. و دانستم خداوند امّت مرا بعد از نزول این سوره، عذاب نمی‌کند زیرا این سوره، نسبت (شناسنامه‌ی) خداوند عزّوجلّ است پس هرکس خواندن آن را بعد از هر نمازی به عهده بگیرد [بر خود واجب کند]، نیکی از آسمان بر فرق سرش می‌بارد … هنگامی‌که روز قیامت فرا رسد، فرشتگان می‌گویند: «پروردگارا! این بنده‌ات، نسبت تو سوره‌ی توحید را دوست می‌دارد». خداوند می‌فرماید: «هیچ فرشته‌ای از شما نماند جز اینکه او را تا بهشت مشایعت (همراهی) کند. [همه‌ی فرشتگان باید او را تا بهشت مشایعت کنند]». آن‌ها او را به‌سمت بهشت می‌برند همان‌گونه‌که عروس به خانه‌ی شوهرش برده می‌شود. هنگامی‌که وارد بهشت می‌شود، فرشتگان به رتبه‌ها و قصرهای او نگاه می‌کنند درحالی‌که می‌گویند: «این شخص چقدر جایگاهش بلندتر از کسانی است که همراه او بودند [و به بهشت وارد شده‌اند]»! که خداوند عزّوجلّ می‌فرماید: «پیامبران را فرستادم و کتاب‌هایم را همراه آن‌ها نازل کردم و به آن‌ها آن کرامتی را که به کسانی که به من ایمان آورده‌اند انجام می‌دهم، بیان کردم و [بیان کردم که] من کسانی را که مرا تکذیب کنند، عذاب می‌کنم و هرکس که مرا اطاعت کند به بهشت می‌رسد و اینگونه نیست که هرکس که به بهشت من وارد شود، به این کرامت برسد. من به هرکس به‌اندازه‌ی عملش ثواب می‌دهم. به جز اصحاب سوره‌ی اخلاص (کسانی که در دنیا با سوره‌ی قُلْ هُوَ اللهُ أَحَدٌ مأنوس بودند) [که به ایشان بیش از میزان عملشان ثواب می‌دهم]؛ چرا که ایشان خواندن این سوره را در ساعات شبانه روز، دوست داشتند و به خاطر همین، آن‌ها را بر سایر بهشتیان برتری دادم». در نتیجه هرکس با محبّتِ این سوره بمیرد خداوند تعالی می‌فرماید: «چه کسی قدرت این را دارد که به این بنده‌ام پاداش [شایسته] بدهد. من سرشار [از دارایی] هستم. من پاداش او را می‌دهم». ازاین‌رو می‌فرماید: «ای بنده‌ی من! داخل بهشت من شو». هنگامی‌که داخل می‌شود می‌گوید: الحَمْدُ لِلهِ الَّذِی صَدَقَنا وَعْدَهُ خوشا به حال کسی که قرائت این سوره را دوست می‌دارد».

امام صادق (علیه السلام)- روز قیامت، گروهی از مردم، همراه با نور خیره‌کننده‌ای پیش می‌آیند و با بالاترین صدایشان ندا می‌دهند: الحَمْدُ لِلهِ الَّذِی صَدَقَنا وَعْدَهُ وَ أَوْرَثَنَا أَرْضَهُ نَتَبَوَّأُ مِنَ الجَنَّةِ حَیْثُ نَشاءُ مخلوقات می‌گویند: «این‌ها گروه پیامبران هستند». که ناگاه ندایی از جانب خداوند عزّوجلّ می‌آید: «این‌ها شیعیان علیّ‌بن‌ابی‌طالب (علیه السلام) هستند، ایشان برگزیدگان من از میان بندگانم هستند و برگزیدگان من، از میان خوبانم می‌باشند». مخلوقات می‌گویند: «ای خدای ما و آقای ما! به چه سبب آن‌ها به این رتبه رسیده‌اند». ندایی از سوی خداوند تعالی می‌آید: «به سبب اینکه انگشتر در دست راست می‌انداختند و پنجاه‌ویک رکعت [درطول شبانه روز] نماز می‌خواندند و مسکین را غذا می‌دادند و پیشانی‌شان را به خاک می‌گذاشتند (بر خاک سجده می‌کردند) و بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ را [در نماز] بلند می‌خواندند».

امام کاظم (علیه السلام)- اسماعیل‌بن‌همام از امام کاظم (علیه السلام) نقل کرده است که فرمود: وقتی زمان وفات امام سجّاد (علیه السلام) فرا رسید، ایشان سه‌بار از هوش رفت و در بار آخر فرمود: الحَمْدُ لِلهِ الَّذِی صَدَقَنَا وَعْدَهُ وَأَوْرَثَنَا الْأَرْضَ نَتَبَوَّأُ مِنَ الجَنَّةِ حَیْثُ نَشَاء فَنِعْمَ أَجْرُ الْعَامِلِینَ و سپس جان سپرد.

امام صادق (علیه السلام)- مفضل عرض کرد: «[مهدی منتظر (عجل الله تعالی فرجه الشریف)] از کجا ظاهر می‌شود و چگونه آشکار می‌گردد»؟ فرمود: «ای مفضّل! او به تنهایی آشکار می‌گردد و تنها به‌طرف خانه‌ی خدا می‌آید و تنها داخل کعبه می‌شود و چون شب فرا رسد همچنان تنهاست، وقتی چشم‌ها به خواب رفت و شب کاملاً تاریک شد جبرئیل و میکائیل و دسته‌دسته فرشتگان بر وی فرود می‌آیند و در آن میان جبرئیل به وی می‌گوید: «ای آقای من هرچه بفرمایی پذیرفته است و فرمانت رواست». او (قائم (عجل الله تعالی فرجه الشریف)) هم دست بر رخسارش می‌کشد و می‌گوید: «الحَمْدُ لِلهِ الَّذِی صَدَقَنا وَعْدَهُ وَ أَوْرَثَنَا الْأَرْضَ نَتَبَوَّأُ مِنَ الجَنَّةِ حَیْثُ نَشاءُ فَنِعْمَ أَجْرُ الْعامِلِینَ آنگاه در بین رکن و مقام می‌ایستد و با صدای رسا می‌گوید: «ای نقبا و مردمی که به من نزدیک هستید، و ای کسانی که خداوند شما را پیش از ظهور من در روی زمین برای یاری من ذخیره کرده است با اختیار خود و برای اطاعت از من به‌سوی من بیایید».

امام علی (علیه السلام)- من و شیعیانم در روز قیامت، بر روی منبرهایی از نور هستیم. فرشتگان بر ما عبور می‌کنند و سلام می‌کنند. [فرشتگان] می‌گویند: «این مرد کیست و این‌ها چه کسانی هستند»؟ به آن‌ها گفته می‌شود: «این شخص علیّ‌بن‌ابیطالب (علیه السلام)، پسر عموی پیامبر (صلی الله علیه و آله) است». گفته می‌شود: «این‌ها [کسانی که همراه او بر منبرهای نور سوار هستند] چه کسانی هستند»؟ به آن‌ها گفته می‌شود: «این‌ها شیعیان علی (علیه السلام) هستند». به فرشتگان می‌گویند: «پیامبر (صلی الله علیه و آله) عربی و پسر عمویش کجایند»؟ می‌گویند: «آن دو، در نزد عرش هستند». فرمود: «ندا کننده‌ای از آسمان از نزد پروردگار عزّت، ندا می‌دهد: «ای علی (علیه السلام)! تو و شیعیانت داخل بهشت شوید که نه تو حساب و کتاب داری و نه آن‌ها حساب و کتاب دارند». آن‌ها داخل بهشت می‌شوند و در آنجا از میوه‌های آن بهره‌مند شده و حریر نازک و ضخیم در بر می‌کنند و چیزهایی که هیچ چشمی ندیده است. آن‌ها می‌گویند: «سپاس مخصوص خداوندی است که ناراحتی را از دل‌های ما برد، حقیقتاً که خداوند ما بخشنده است و به شکرگزاران جزا می‌دهد» (فاطر۳۴)، همان خدایی که به سبب پیامبرش محمّد (صلی الله علیه و آله) و به‌واسطه‌ی وصیّ او، علیّ‌بن‌ابیطالب (علیه السلام) بر ما منّت نهاد. و ستایش مخصوص خداوندی است که از فضلش به واسطه‌ی آن دو نفر بر ما منّت نهاد و ما را وارد بهشت کرد فَنِعْمَ أَجْرُ الْعامِلِینَ».

امام سجّاد (علیه السلام)- وقتی خداوند، اوّلین و آخرین مخلوقات را [روز قیامت در عرصه محشر] جمع فرماید، نداکننده‌ای بپا می‌خیزد و ندا می‌دهد؛ به‌طوری‌که همه‌ی مردم بشنوند؛ می‌گوید: «کجایند دوستی‌کنندگان با یکدیگر در راه خداوند»؟ حضرت فرمود: «گروهی از مردم بپا می‌خیزند». به آن‌ها گفته می‌شود: «بدون حساب به‌طرف بهشت بروید»، حضرت فرمود: فرشتگان (دیگری) آنان را ملاقات می‌کنند و می‌گویند: «به کجا می‌روید»؟ می‌گویند: «بدون حساب به‌طرف بهشت می‌رویم». فرشتگان می‌گویند: «شما از کدام طایفه از مردمید»؟ می‌گویند: «ما دوستی‌کنندگان در راه خداییم». فرشتگان می‌گویند: «عمل و کار شما [در دنیا که موجب این‌گونه محبوبیّت نزد خداوند گشته] چه بوده»؟ می‌گویند: «در راه خدا دوست می‌داشتیم و در راه خدا دشمن می‌داشتیم». فرشتگان گویند: «نِعْمَ أَجْرُ الْعامِلینَ».

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- ابن‌سلام از پیامبر (صلی الله علیه و آله) سؤالاتی پرسید، در پاسخ به سؤال او که از حقیقت شانزده و هجده سؤال کرد، حضرت رسول (صلی الله علیه و آله) فرمود: «منظور از عدد شانزده، شانزده صف از فرشتگان است که گرد عرش حلقه زدهاند و این همان کلام خداوند متعال است که فرمود: حَافِّینَ مِنْ حَوْلِ الْعَرْشِ».

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- در شب معراج، و در زیر عرش، پیش رویم را نگریستم، ناگاه علی (علیه السلام) را دیدم که پیش‌روی من، زیر عرش ایستاده و خدا را تسبیح میگوید و او را به بزرگی میخواند». گفتم: «ای جبرئیل! آیا علیّ‌بن‌ابی‌طالب (علیه السلام) بر من پیشی‌گرفته است»؟ عرض کرد: «نه، امّا تو را از آن باخبر میکنم؛ خداوند عزّوجلّ بر فراز عرش خود، بسیار علی (علیه السلام) را میستاید و بر او درود می‌فرستد، ازاین‌رو عرش به دیدار علیّ‌بن‌ابی‌طالب (علیه السلام) مشتاق شد، پس خداوند متعال این فرشته را به زیر عرش، به شکل علیّ‌بن‌ابی‌طالب (علیه السلام) آفرید تا عرش او را ببیند و شوقش آرام گیرد و ای محمّد (صلی الله علیه و آله) خداوند، تسبیح و تقدیس و تحمید او را پاداشی از برای شیعیان اهل بیت تو قرار داد».

امام صادق (علیه السلام)- [معنعنا به امام صادق (علیه السلام) عرض کرد:] «فدایت شوم ای اباعبدالله (علیه السلام)! آیا فرشتگان، ما را می‌شناسند»؟ حضرت با تعجّب فرمود: «چگونه شما را نشناسند درحالی‌که مأمور هستند که برای شما دعا کنند؟! حَافِّینَ مِنْ حَوْلِ الْعَرْشِ یُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَ یَسْتَغْفِرُونَ لِلَّذِینَ آمَنُوا و استغفار آن‌ها فقط برای شماست نه همه‌ی عالم».

امام صادق (علیه السلام)- از علی (علیه السلام) درباره‌ی [آیات] متشابه در [مورد معنای] قضا (حکم) پرسیدند. فرمود: «معانی قضا ده‌گونه است که معنایشان مختلف است. از جمله آن [متشابه در قضا]، قضاء فراغ (پایان‌یافتن) و قضای عهد است و از جمله‌ی آن قضاء اعلام است و از جمله آن قضاء فعل است و از جمله‌ی آن قضاء ایجاب و از جمله‌ی آن قضاء کتاب و از جمله آن قضاء اتمام و از جمله آن قضاء حکم و فصل (جدایی) و از جمله آن قضاء خلق (آفرینش) و از جمله‌ی آن قضاء نزول موت (فرودآمدن مرگ) است … امّا قضاء حکم این کلام خداوند است: قُضِیَ بَیْنَهُمْ بِالحَقِّ وَ قِیلَ الحَمْدُ لِلهِ رَبِّ الْعالَمِینَ یعنی میان آن‌ها داوری می‌شود».