آیه 65 سوره زمر قرآن کریم | ترجمه ها ، تفسیرها ، نکته ها و تفاسیر روایی پیرامون آیه

آیه 65 سوره زمرReviewed by متین on May 10Rating: 4.5آیه 65 سوره زمر

♦ آیه 65 سوره زمر ♦

وَلَقَدْ أُوحِيَ إِلَيْكَ وَإِلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكَ لَئِنْ أَشْرَكْتَ لَيَحْبَطَنَّ عَمَلُكَ وَلَتَكُونَنَّ مِنَ الْخَاسِرِينَ

دسترسی سریع به خدمات

ترجمه های آیه (فارسی – انگلیسی)

مکارم شیرازی

به تو و همه پیامبران پیشین وحی شده که اگر مشرک شوی، تمام اعمالت تباه می‌شود و از زیانکاران خواهی بود!

بهرامپور

|و قطعا به تو و كسانى كه پيش از تو بودند وحى شده است كه اگر شرك ورزى مسلما عمل تو تباه مى‌شود و بى‌شك از زيانكاران مى‌شوى

فولادوند

و قطعاً به تو و به كسانى كه پيش از تو بودند وحى شده است: «اگر شرك ورزى حتماً كردارت تباه و مسلماً از زيانكاران خواهى شد.»

الهی قمشه ای

(هنوز مشرکان جاهل از تو موحد کامل طمع شرک دارند؟) و حال آنکه به تو و به رسولان پیش از تو چنین وحی شده که اگر به خدا شرک آوری عملت محو و نابود می‌گردد و سخت از زیانکاران خواهی گردید.

انصاریان

بی تردید به تو و به کسانی که پیش از تو بوده اند، وحی شده است که اگر مشرک شوی، همه اعمالت تباه و بی اثر می شود و از زیانکاران خواهی بود.

آیتی

به تو و پيامبران پيش از تو وحى شده است كه اگر شرك بياوريد اعمالتان ناچيز گردد و خود از زيان‌كنندگان خواهيد بود.

خرمشاهی

و به راستی بر تو و بر کسانی که پیش از تو بوده‌اند، وحی شده است که اگر شرک ورزی، عملت تباه گردد، و بی‌شک از زیانکاران باشی‌

مجتبوی

و هر آينه به تو وحى شده است، و نيز به آنان كه پيش از تو بودند، كه اگر شرك‌ورزى بى‌گمان كار تو تباه و نابود گردد و از زيانكاران باشى.

خرمدل

به تو و به یکایک پیغمبران پیش از تو وحی شده است که اگر شرک‌ورزی کردارت (باطل و بی‌پاداش می‌گردد و) هیچ و نابود می‌شود، و از زیانکاران خواهی بود.

صادقی تهرانی

و به‌راستی و درستی به تو و به کسانی که پیش از تو بودند وحی شده است: «اگر شرک بورزی همانا کردارت به‌راستی تباه است و بی‌امان و بی‌چون از زیانکاران خواهی بود.»

معزی

و هر آینه وحی شد بسوی تو و بسوی آنان که پیش از تو بودند که اگر شرک ورزی هر آینه تباه شود کردارت و همانا شوی از زیانکاران‌

ایروینگ (انگلیسی)

It was revealed to you, and to those before you, that if you idolize, your works will be in vain, and you will be of the losers.

تفسیر های آیه

تفسیر نور (آقای قرائتی)

تفسیر نور (محسن قرائتی)
قُلْ أَ فَغَيْرَ اللَّهِ تَأْمُرُونِّي أَعْبُدُ أَيُّهَا الْجاهِلُونَ «64»

بگو: «اى نادانان! آيا مرا فرمان مى‌دهيد كه جز خدا بپرستم؟» وَ لَقَدْ أُوحِيَ إِلَيْكَ وَ إِلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكَ لَئِنْ أَشْرَكْتَ لَيَحْبَطَنَّ عَمَلُكَ وَ لَتَكُونَنَّ مِنَ الْخاسِرِينَ «65»

و قطعاً به تو و به كسانى كه (از پيامبران) پيش از تو بوده‌اند وحى شده است كه: «اگر شرك‌ورزى بدون شك عمل تو تباه مى‌شود و قطعاً از زيانكاران خواهى شد.»

جلد 8 – صفحه 197

نکته ها
شركِ بعد از توحيد، عبادات را محو مى‌كند. در اين آيه، شرك و در آيه‌ى 217 سوره‌ى بقره ارتداد سبب حبط عمل معرّفى شده است. «وَ مَنْ يَرْتَدِدْ مِنْكُمْ عَنْ دِينِهِ فَيَمُتْ وَ هُوَ كافِرٌ فَأُولئِكَ حَبِطَتْ أَعْمالُهُمْ فِي الدُّنْيا وَ الْآخِرَةِ»

گرچه مخاطب اوليه در اين آيات، شخص پيامبر است، امّا همه مردم در اين امور با پيامبر شريكند و خطاب خداوند به پيامبر از جهت اهميّت موضوع است كه حتّى اگر پيامبر هم لحظه‌اى شرك ورزد اعمالش تباه خواهد شد و زيان خواهد كرد و يا از باب به در مى‌گويد تا ديوار بشنود.

پیام ها
1- جهل، سرچشمه‌ى انحرافات است. أَ فَغَيْرَ اللَّهِ‌ … أَعْبُدُ أَيُّهَا الْجاهِلُونَ‌

2- هرگز در برابر خواسته‌هاى نابخردان تسليم نشويم. تَأْمُرُونِّي‌ … أَيُّهَا الْجاهِلُونَ‌

3- عبادت بايد بر اساس معرفت معبود باشد. أَ فَغَيْرَ اللَّهِ تَأْمُرُونِّي أَعْبُدُ … أَيُّهَا الْجاهِلُونَ‌

4- نابخردان، در صدد به انحراف كشاندن ديگران، حتّى انبيا هستند. تَأْمُرُونِّي‌ … أَيُّهَا الْجاهِلُونَ‌

5- پيامبر اسلام آخرين پيامبر آسمانى است. «الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكَ» (در قرآن هرگز «من بعدك» نيامده است).

6- شرك، از هيچ كس قابل اغماض نيست. «لَئِنْ أَشْرَكْتَ»

7- عصمت انبيا مانع امر و نهى و تشويق و تهديد الهى نيست. «لَئِنْ أَشْرَكْتَ»

8- خطر شرك بسيار جدى است. (سه بار حرف لام مفتوحه كه نشانه‌ى تأكيد است تكرار شده). «لَئِنْ‌- لَيَحْبَطَنَ‌- لَتَكُونَنَّ»

تفسير نور(10جلدى)، ج‌8، ص: 198

تفسیر اثنی عشری

تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)

وَ لَقَدْ أُوحِيَ إِلَيْكَ وَ إِلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكَ لَئِنْ أَشْرَكْتَ لَيَحْبَطَنَّ عَمَلُكَ وَ لَتَكُونَنَّ مِنَ الْخاسِرِينَ (65)

وَ لَقَدْ أُوحِيَ إِلَيْكَ‌: و هر آينه بتحقيق وحى كرده شده است بسوى تو، وَ إِلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكَ‌: و بسوى آنانكه پيش از تو بوده‌اند از پيغمبران ديگر، يعنى وحى من متوجه شده به هر فردى از افراد شما كه پيغمبرانيد و به اينكه قسم به عزت و جلال خود، لَئِنْ أَشْرَكْتَ‌: اگر هر آينه شرك‌آورى، لَيَحْبَطَنَّ عَمَلُكَ‌: هر آينه حبط و باطل شود عمل تو. اين بر سبيل فرض است «و فرض محال محال نيست» براى بيان عظمت امر، يا خطاب به پيغمبر و مراد امت باشند كه اگر مشرك شوند، اعمال آنها نيست گردد، وَ لَتَكُونَنَّ مِنَ الْخاسِرِينَ‌: و هر آينه باشى از زيانكاران.

تبصره:

مراد از حبط عمل، نفى وقوع آنست به موقع قبول؛ پس معنى آيه به اين راجع است كه هر كه غير خدا را در عبادت شريك سازد، البته عبادت او بر وجهى نيست كه مستحق ثواب شود، زيرا ثواب مترتب است بر خلوص عمل نه عملى كه مشوب به غير باشد. پس تابع اهل شرك و به اغواى آنها از راه حق خارج مشو.

تفسیر روان جاوید

تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
وَ يُنَجِّي اللَّهُ الَّذِينَ اتَّقَوْا بِمَفازَتِهِمْ لا يَمَسُّهُمُ السُّوءُ وَ لا هُمْ يَحْزَنُونَ (61) اللَّهُ خالِقُ كُلِّ شَيْ‌ءٍ وَ هُوَ عَلى‌ كُلِّ شَيْ‌ءٍ وَكِيلٌ (62) لَهُ مَقالِيدُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ الَّذِينَ كَفَرُوا بِآياتِ اللَّهِ أُولئِكَ هُمُ الْخاسِرُونَ (63) قُلْ أَ فَغَيْرَ اللَّهِ تَأْمُرُونِّي أَعْبُدُ أَيُّهَا الْجاهِلُونَ (64) وَ لَقَدْ أُوحِيَ إِلَيْكَ وَ إِلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكَ لَئِنْ أَشْرَكْتَ لَيَحْبَطَنَّ عَمَلُكَ وَ لَتَكُونَنَّ مِنَ الْخاسِرِينَ (65)

بَلِ اللَّهَ فَاعْبُدْ وَ كُنْ مِنَ الشَّاكِرِينَ (66)

ترجمه‌

و نجات ميدهد خدا آنانرا كه پرهيزكار شدند بسبب رستگاريشان نميرسد بايشان بدى و نه ايشان اندوهناك مى‌شوند

خدا آفريننده همه چيز است‌

جلد 4 صفحه 508

و او بر همه چيز نگهبان و كارگزار است‌

براى او است كليدهاى آسمان‌ها و زمين و آنها كه كافر شدند بآيتهاى خدا آن گروه آنها زيانكارانند

بگو آيا پس غير خدا را امر ميكنيد بمن كه بپرستم اى نادانان‌

و هر آينه بتحقيق وحى شد بتو و بآنانكه بودند پيش از تو كه اگر مشرك شوى هر آينه باطل خواهد شد عملت و هر آينه خواهى بود البته از زيانكاران‌

بلكه خدا را پس بپرست و بوده باش از شكرگزاران.

تفسير

خداوند سبحان بعد از تهديد كفار نويد داده است اهل ايمان و تقوى را بنجات از آتش جهنم براى فلاح و رستگارى ايشان در دنيا بأعمال صالحه و اجتناب از معاصى كبيره و اصرار بر صغيره و آنكه نميرسد به آنان بهيچ وجه شدّت و مكروهى و نه آنها محزون مى‌شوند در روزى كه غير آنها محزون خواهند شد و خداوند خالق تمام موجودات و نگهبان و نگهدار و متصرّف و مدبّر امور آنها است و هر كس را بمقام لايق خود خواهد رسانيد در دست او است كليدهاى خزانه‌هاى آسمانها و زمين و هر كس را بقدر قابليّت او عطا مى- فرمايد از نعمت و روزى و رحمت و كفار زيانكارانند كه نعيم بهشت را از دست داده و عذاب جهنّم را خريدارى نموده‌اند و در جوامع نقل نموده كه اهل شرك به پيغمبر صلى اللّه عليه و اله گفتند تو بعضى از خدايان ما را قبول كن ما بخداى تو ايمان مى- آوريم لذا خداوند فرموده بآنها بگو مرا امر بعبادت غير خداى يگانه ميكنيد اى نادانان و بتحقيق وحى شد بتو و ساير انبياء قبل هر يك در زمان خودش كه اگر در عبادت خداى يگانه غير او را شريك كنى عملت باطل ميگردد و قبول نخواهد شد و البته چنين كسى از زيانكاران ميباشد پس عبادت كن خدا را بدون دخالت غير و بوده باش از شكرگزاران نعم حق بر خود و خانواده‌ات و معلوم است كه خطاب به پيغمبر اكرم شده براى تأديب و تعليم امّت والا ساحت مقدّس نبوى اجلّ از احتياج باين تكاليف است چنانچه در روايت قمى ره از امام صادق عليه السّلام بيان شده و از امام باقر عليه السّلام نقل شده كه مراد آنستكه اگر با ولايت على عليه السّلام امر بولايت احدى نمائى بعد از خودت عملت باطل ميشود و از زيانكاران خواهى بود و در كافى از امام صادق عليه السّلام اينمعنى تأييد شده و آنكه مراد از بل اللّه فاعبد و كن من الشّاكرين اطاعت‌

جلد 4 صفحه 509

خدا و شكر بر آنستكه خداوند برادر و پسر عمّش را معاضد و كمك براى او قرار داد و الحمد للّه على ما انعمنا به من ولايته.

اطیب البیان

اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
وَ لَقَد أُوحِي‌َ إِلَيك‌َ وَ إِلَي‌ الَّذِين‌َ مِن‌ قَبلِك‌َ لَئِن‌ أَشرَكت‌َ لَيَحبَطَن‌َّ عَمَلُك‌َ وَ لَتَكُونَن‌َّ مِن‌َ الخاسِرِين‌َ (65)

و ‌هر‌ آينه‌ بتحقيق‌ وحي‌ ‌شده‌ بسوي‌ ‌شما‌ و بسوي‌ كساني‌ ‌که‌ ‌از‌ پيش‌ ‌از‌ ‌شما‌ بودند ‌از‌ انبياء ‌که‌ ‌هر‌ آينه‌ ‌اگر‌ مشرك‌ شدي‌ تمام‌ عبادات‌ و اعمال‌ صالحه تو البته‌ حبط ميشود و ‌از‌ ‌بين‌ ميرود و ‌هر‌ آينه‌ ميباشي‌ البته‌ ‌از‌ زيان‌ كاران‌.

نظر ‌به‌ اينكه‌ مشركين‌ اصرار بليغ‌ داشتند بپيغمبر اكرم‌ چنانچه‌ آيه قبل‌ دلالت‌ داشت‌ خداوند ‌براي‌ دفع‌ توقع‌ ‌آنها‌ و معذوريت‌ پيغمبرش‌ ‌اينکه‌ آيه شريفه‌ ‌را‌ نازل‌ فرمود و الا همچه‌ توهمي‌ ‌در‌ حق‌ احدي‌ ‌از‌ انبياء نمي‌شود لمكان‌ عصمتهم‌ و اولين‌ دعوت‌ انبياء دعوت‌ بتوحيد ‌است‌ لذا ميفرمايد:

وَ لَقَد أُوحِي‌َ إِلَيك‌َ وَ إِلَي‌ الَّذِين‌َ مِن‌ قَبلِك‌َ تمام‌ انبياء سلف‌ ‌که‌ مورد وحي‌

جلد 15 – صفحه 340

بودند بفرد فرد ‌آنها‌ لَئِن‌ أَشرَكت‌َ لَيَحبَطَن‌َّ عَمَلُك‌َ همين‌ نحوي‌ ‌که‌ اسلام‌ يجب‌ّ ‌ما قبله‌ شرك‌ و كفرهم‌ حبط ‌ما قبل‌ ميكند لذا گفتند شرط صحت‌ كليه عبادات‌ موافات‌ ‌است‌ ‌که‌ بقاء ايمان‌ ‌باشد‌ ‌تا‌ آخرين‌ نفس‌.

وَ لَتَكُونَن‌َّ مِن‌َ الخاسِرِين‌َ چه‌ خسراني‌ بالاتر ‌از‌ ‌اينکه‌ ‌است‌ ‌که‌ يك‌ عمر عبادت‌ ‌را‌ ‌از‌ ‌بين‌ ميبرد.

برگزیده تفسیر نمونه

برگزیده تفسیر نمونه
]

(آیه 65)- اگر مشرک شوی اعمالت بر باد می‌رود! قرآن همچنان مسائل مربوط به شرک و توحید را که در آیات قبل از آن سخن بود تعقیب می‌کند.

نخست با لحن قاطع خطر شرک را بازگو کرده، می‌فرماید: «به تو و همه پیامبران پیشین وحی شده که اگر مشرک شوی تمام اعمالت تباه می‌شود و از زیانکاران خواهی بود» (وَ لَقَدْ أُوحِیَ إِلَیْکَ وَ إِلَی الَّذِینَ مِنْ قَبْلِکَ لَئِنْ أَشْرَکْتَ لَیَحْبَطَنَّ عَمَلُکَ وَ لَتَکُونَنَّ مِنَ الْخاسِرِینَ).

به این ترتیب شرک دو پیامد خطرناک دارد حتی در مورد پیامبران الهی اگر به فرض محال مشرک شوند.

نخست مسأله حبط اعمال است، و دوم گرفتار خسران و زیان زندگی شدن.

اما «حبط اعمال» به معنی محو آثار و پاداش عمل به خاطر شرک است چرا که شرط قبولی اعمال اعتقاد به اصل توحید است و بدون آن هیچ عملی پذیرفته نیست.

و اما زیانکار شدن آنها به خاطر این است که بزرگترین سرمایه‌های خود را که عقل و خرد و عمر گرانبهاست در این بازار بزرگ تجارت دنیا از دست داده و «جز حسرت و اندوه متاعی نخریدند»!

نکته های آیه

۱ – هشدار خداوند به یکایک پیامبران در باره گرایش پیدا کردن به شرک و پرستش غیر او (و لقد أُوحى إلیک و إلى الذین من قبلک لئن أشرکت لیحبطنّ عملک) مفرد آمدن خطاب در «أشرکت» و «عملک» – با آن که همه پیامبران مخاطب وحى الهى بودند – مى رساند که این وحى به یکایک پیامبران به طور جداگانه و مستقل، ابلاغ شده است.

۲ – هشدار خداوند به پیامبر(ص)، درباره تن دادن به درخواست مشرکان مبنى بر عبادت غیر او (قل أفغیر اللّه تأمرونّى أعبد … لئن أشرکت لیحبطنّ عملک) از ارتباط این آیه با آیه قبل – که در آن مشرکان از پیامبر(ص) خواسته بودند که غیرخدا را عبادت کند – برداشت بالا به دست مى آید.

۳ – شرک و عبادت غیرخدا، از سوى هرکس که باشد – حتى پیامبران – در پیشگاه خداوند، گناهى نابخشودنى است. (و لقد أُوحى إلیک و إلى الذین من قبلک لئن أشرکت لیحبطنّ عملک)

۴ – توحید، اساس همه ادیان آسمانى و مبارزه با شرک، سرلوحه مبارزات پیامبران الهى (و لقد أُوحى إلیک و إلى الذین من قبلک لئن أشرکت لیحبطنّ عملک)

۵ – شرک، باعث حبط عمل خوب (بى اثر شدن و به هدر رفتن تلاش هاى پسندیده) مى شود. (لئن أشرکت لیحبطنّ عملک)

۶ – مشرکان، از زیانکاران و خسارت دیدگان اند. (لئن أشرکت … و لتکوننّ من الخسرین)

۷ – شرک، بى تردید به زیان انسان ها است. (لئن أشرکت … و لتکوننّ من الخسرین) «نون» در «لتکوننّ» براى تأکید و رفع تردید است.

تفسیر روایی اهل بیت درباره آیه

(زمر/ ۶۵)

علی‌بن‌إبراهیم (رحمة الله علیه)- وَ لَقَدْ أُوحِیَ إِلَیْکَ إِلَی قَوْلِهِ مِنَ الْخاسِرِینَ فَهَذِهِ مُخَاطَبَهًٌْ لِلنَّبِیِّ (صلی الله علیه و آله) وَ الْمَعْنَی لِأُمَّتِهِ وَ الدَّلِیلُ عَلَی ذَلِکَ قَوْلُهُ بَلِ اللهَ فَاعْبُدْ وَ کُنْ مِنَ الشَّاکِرِینَ وَ قَدْ عَلِمَ أَنَّ نَبِیَّهُ (صلی الله علیه و آله) یَعْبُدُهُ وَ یَشْکُرُهُ وَ لَکِنِ اسْتَعْبَدَ نَبِیَّهُ (صلی الله علیه و آله) بِالدُّعَاءِ إِلَیْهِ تَأْدِیباً لِأُمَّتِهِ.

علیّ‌بن‌ابراهیم ( وَ لَقَدْ أُوحِیَ إِلَیْکَ وَ إِلَی الَّذینَ مِنْ قَبْلِکَ لَئِنْ أَشْرَکْتَ لَیَحْبَطَنَّ عَمَلُکَ وَ لَتَکُونَنَّ مِنَ الْخاسِرینَ این آیه، پیامبر (صلی الله علیه و آله) را خطاب قرار داده است ولی منظور امّت اوست و دلیلش این کلام اوست: بَلِ اللهَ فَاعْبُدْ وَ کُنْ مِنَ الشَّاکِرِینَ و خدا می‌دانست که پیامبرش او را عبادت می‌کند و شکرگزار اوست [و به او شرک نمی‌ورزد] ولی پیامبرش را با این خطاب، به عبد بودن دستور می‌دهد تا به این وسیله به امّتش هشدار بدهد.